Thủ đoạn lừa đảo công nghệ mới

Thời gian gần đây, chúng ta chứng kiến sự bùng phát của hàng loạt thủ đoạn lừa đảo tinh vi, tận dụng các công nghệ mới nhất để qua mặt người dùng không cảnh giác. Từ những cuộc gọi “im lặng” đầy bí ẩn đến việc lạm dụng trí tuệ nhân tạo để tạo ra các video giả mạo thuyết phục, tội phạm mạng đang ngày càng trở nên liều lĩnh và khó lường. Ngay cả việc mạo danh các tổ chức uy tín để đánh cắp thông tin cá nhân cũng trở nên chuyên nghiệp hơn bao giờ hết. Trước bối cảnh đó, việc nâng cao cảnh giác và hiểu rõ các chiêu thức lừa đảo công nghệ là vô cùng cấp thiết để bảo vệ bản thân và tài sản trong kỷ nguyên số.

lừa đảo công nghệ

Một trong những thủ đoạn lừa đảo công nghệ mới đang gây chú ý là các cuộc gọi “silent call”. Đây là những cuộc gọi mà khi người nhận bắt máy, không có bất kỳ âm thanh hoặc lời nói nào, hoặc cuộc gọi kết thúc ngay lập tức. Mục đích chính của loại cuộc gọi này là kích thích sự tò mò của người nhận, khiến họ gọi lại số đã gọi đến.

Các đối tượng lừa đảo thường sử dụng các thiết bị tự động để thực hiện hàng loạt cuộc gọi trên quy mô lớn, nhắm vào hàng triệu số điện thoại. Chúng sử dụng các số điện thoại giả mạo, đôi khi trông giống số điện thoại trong nước, để khiến người dùng nghĩ rằng việc gọi lại sẽ không tốn kém. Tuy nhiên, khi người dùng gọi lại, họ có thể bị tính phí rất cao, gây thiệt hại về tài chính. Cơ quan An toàn Thông tin thuộc Bộ Thông tin và Truyền thông đã nhận được nhiều khiếu nại về tình trạng này, cho thấy đây là một vấn nạn đang quay trở lại Việt Nam sau khi từng phổ biến ở các khu vực khác trên thế giới. Sự gia tăng của hình thức lừa đảo này được cho là liên quan đến việc sử dụng điện thoại ngày càng nhiều trong đời sống hàng ngày, đặc biệt là các hoạt động mua sắm trực tuyến, khiến người dùng dễ trở thành mục tiêu.

Để phòng ngừa, người dùng cần cẩn trọng khi nhận cuộc gọi từ các số lạ. Tránh gọi lại các số không rõ ràng, trừ khi bạn chắc chắn về danh tính người gọi và có lý do chính đáng để liên hệ. Việc giữ thái độ cảnh giác là biện pháp phòng vệ hiệu quả nhất.

Nguồn tham khảo

deepfake

Công nghệ deepfake, khả năng tạo ra hình ảnh hoặc video giả mạo cực kỳ chân thực bằng trí tuệ nhân tạo, đang bị lạm dụng nghiêm trọng cho mục đích lừa đảo tại Việt Nam. Kẻ xấu thu thập hình ảnh nạn nhân từ mạng xã hội, các trang chia sẻ ảnh hoặc từ các vụ rò rỉ dữ liệu, sau đó sử dụng phần mềm deepfake để tạo ra các video giả mạo, thường là có nội dung nhạy cảm hoặc gây tổn hại danh tiếng.

Các video giả mạo này được sử dụng để tống tiền. Kẻ lừa đảo đe dọa nạn nhân sẽ công khai video hoặc gửi cho người thân, bạn bè nếu không chịu chi tiền. Áp lực về danh tiếng và tâm lý khiến nạn nhân dễ dàng sập bẫy, và ngay cả khi đã trả tiền, họ vẫn có nguy cơ bị tống tiền tiếp tục. Tình trạng này diễn ra phổ biến một phần do sự ngại ngùng hoặc sợ hãi của nạn nhân, khiến họ không dám trình báo cơ quan chức năng, tạo điều kiện cho kẻ xấu hoạt động.

Việt Nam đang chứng kiến sự gia tăng đáng báo động về các vụ lừa đảo deepfake. Theo báo cáo, tỷ lệ gian lận liên quan đến deepfake đã tăng hơn 2.000% trong ba năm qua trên toàn cầu, và khu vực châu Á – Thái Bình Dương, trong đó có Việt Nam, ghi nhận mức tăng trưởng rất cao. Các vụ án gần đây cho thấy tội phạm deepfake không chỉ nhắm vào người dân bình thường mà còn cả các doanh nhân và người nổi tiếng, với quy mô hoạt động xuyên quốc gia và số tiền lừa đảo lên tới hàng triệu đô la. Điều này đặt ra thách thức lớn cho công tác phòng chống tội phạm công nghệ cao.

Nguồn tham khảo

mạo danh

Mạo danh là một thủ đoạn lừa đảo không mới nhưng ngày càng tinh vi hơn nhờ sự hỗ trợ của công nghệ. Kẻ lừa đảo giả mạo danh tính các cơ quan nhà nước (như công an, viện kiểm sát, tòa án), ngân hàng, doanh nghiệp, hoặc thậm chí là người thân quen để lừa đảo. Chúng sử dụng các công cụ công nghệ như email giả mạo, tin nhắn SMS giả mạo, website giả mạo có giao diện chuyên nghiệp, thậm chí là cả công nghệ deepfake (để giả giọng, giả hình ảnh) để tạo dựng kịch bản lừa đảo.

Mục đích của việc mạo danh thường là đánh cắp thông tin cá nhân nhạy cảm hoặc lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Kẻ lừa đảo có thể gọi điện, gửi tin nhắn hoặc email thông báo bạn có liên quan đến vụ án, vi phạm pháp luật, trúng thưởng, hoặc cần xác minh thông tin tài khoản ngân hàng… Bằng cách tạo ra cảm giác cấp bách hoặc lo sợ, chúng thúc ép nạn nhân cung cấp thông tin cá nhân, tài khoản ngân hàng, mã OTP, hoặc chuyển tiền vào các tài khoản chỉ định.

Tình hình tội phạm lừa đảo mạo danh trên không gian mạng tại Việt Nam đang diễn biến phức tạp. Chỉ riêng trong năm 2023, Bộ Công an đã khởi tố hàng nghìn vụ án liên quan, nhưng việc điều tra gặp nhiều khó khăn do thủ đoạn ngày càng tinh vi và tính ẩn danh trên môi trường mạng. Để phòng tránh, người dân cần hết sức cảnh giác với các cuộc gọi, tin nhắn, email yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân hoặc tài chính. Luôn xác minh thông tin qua các kênh chính thức và không vội vàng thực hiện theo yêu cầu từ các nguồn không rõ ràng. Khi phát hiện dấu hiệu lừa đảo, cần báo ngay cho cơ quan công an gần nhất.

Nguồn tham khảo

an toàn thông tin

Trong bối cảnh các thủ đoạn lừa đảo công nghệ ngày càng tinh vi, việc đảm bảo an toàn thông tin cá nhân trở thành trách nhiệm không chỉ của các cơ quan chức năng mà còn của mỗi cá nhân. Các vụ lừa đảo “silent call”, deepfake, và mạo danh đều nhắm vào lỗ hổng trong nhận thức và sự cảnh giác của người dùng để khai thác thông tin hoặc tài sản.

Cục An toàn thông tin liên tục đưa ra các khuyến cáo nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng. Điều cốt lõi là không bao giờ vội vàng thực hiện các giao dịch tài chính hoặc cung cấp dữ liệu cá nhân khi có yêu cầu từ các nguồn không xác định. Hãy luôn giữ thái độ hoài nghi, kiểm tra và xác minh thông tin một cách cẩn thận. Liên hệ trực tiếp với các tổ chức hoặc cá nhân có liên quan thông qua các kênh liên lạc chính thức và quen thuộc để xác minh tính xác thực của yêu cầu.

Việc cập nhật kiến thức về các thủ đoạn lừa đảo mới, sử dụng các biện pháp bảo mật cơ bản (như mật khẩu mạnh, xác thực hai yếu tố), và không chia sẻ thông tin cá nhân một cách bừa bãi trên mạng xã hội là những bước quan trọng để tự bảo vệ mình trong môi trường số đầy rủi ro.

dữ liệu cá nhân

Dữ liệu cá nhân là mục tiêu chính của nhiều thủ đoạn lừa đảo công nghệ. Thông tin như họ tên, ngày sinh, số căn cước công dân, địa chỉ, số điện thoại, thông tin tài khoản ngân hàng, và thậm chí là hình ảnh, video riêng tư đều có thể bị kẻ xấu lợi dụng. Các chiến thuật lừa đảo như mạo danh và deepfake đặc biệt nguy hiểm vì chúng có thể sử dụng chính dữ liệu cá nhân của bạn (hình ảnh, giọng nói) để tạo ra các kịch bản lừa đảo hoặc tống tiền.

Việc mất kiểm soát dữ liệu cá nhân có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng, từ mất tiền trong tài khoản ngân hàng, bị lợi dụng danh tính để thực hiện các hành vi phạm pháp, cho đến bị tống tiền hoặc hủy hoại danh tiếng thông qua các nội dung deepfake.

Vì vậy, việc bảo vệ dữ liệu cá nhân là vô cùng quan trọng. Hãy cẩn trọng khi chia sẻ thông tin trực tuyến, rà soát lại cài đặt quyền riêng tư trên mạng xã hội, và tuyệt đối không cung cấp các thông tin nhạy cảm khi nhận được yêu cầu đáng ngờ, ngay cả khi đối tượng mạo danh rất giống với người thân hoặc cơ quan nhà nước. Dữ liệu cá nhân của bạn là tài sản quý giá trong thời đại số, đừng để nó rơi vào tay kẻ xấu.

Kết bài

Sự bùng nổ của công nghệ kéo theo sự gia tăng và tinh vi của các thủ đoạn lừa đảo. Từ những cuộc gọi “im lặng” gây phiền nhiễu và tốn kém, đến việc lạm dụng deepfake để tống tiền và mạo danh các tổ chức uy tín để đánh cắp thông tin, bức tranh an toàn thông tin cá nhân đang đối diện với nhiều thách thức chưa từng có. Điều quan trọng nhất lúc này là sự cảnh giác của mỗi người. Hãy trang bị kiến thức về các chiêu thức lừa đảo mới, luôn kiểm tra và xác minh thông tin, và tuyệt đối không chia sẻ dữ liệu cá nhân hoặc thực hiện giao dịch tài chính khi chưa chắc chắn. An toàn trên không gian mạng bắt đầu từ ý thức và hành động của chính bạn.

FAQ

Lừa đảo công nghệ là gì?
Là việc sử dụng các công cụ và kỹ thuật công nghệ (như điện thoại, internet, AI) để thực hiện hành vi gian lận nhằm chiếm đoạt tài sản hoặc thông tin của người khác.
Deepfake là gì?
Là công nghệ sử dụng trí tuệ nhân tạo để tạo ra các nội dung giả mạo (thường là video, hình ảnh, âm thanh) trông rất giống thật, khiến một người dường như nói hoặc làm điều gì đó mà họ chưa từng làm.
Mạo danh là gì trong bối cảnh lừa đảo?
Là hành vi giả vờ là người khác (một cá nhân hoặc một tổ chức) để lừa gạt, chiếm đoạt lòng tin hoặc thông tin/tài sản từ nạn nhân.
Dữ liệu cá nhân là gì?
Là những thông tin có thể giúp xác định danh tính của một cá nhân, bao gồm tên tuổi, địa chỉ, số điện thoại, email, số căn cước, thông tin tài chính, v.v. Bảo vệ dữ liệu cá nhân là ngăn chặn việc những thông tin này bị truy cập, sử dụng hoặc chia sẻ trái phép.

Trang tin tức công nghệ – AI

Bài viết gần đây